Txirrindularitza-boomak ia 4 aldiz gainditzen du Europar Batasuneko batez besteko igoera ( % 8), eta hirukoiztu egiten du Frantzian erregistratutakoa ( % 10).
Bizikletak eta oinezko martxak etenik gabe egiten dute aurrera Gipuzkoan urtez urte, Gipuzkoako Bizikletaren Behatokiak (2007an hasitako zerbitzua) argitaratu berri duen txostenak agerian uzten duenez.
Behatoki horrek ia 2 milioi bidaia egin ditu bizikletaz 2020an eta 6 milioi oinezko Bizikleta Bideen Foru Sarean, hiriarteko sare horretan inoiz lortu diren zifrarik handienak.
2018az geroztik Foru Sarean urtero % 25etik gorako erritmoan handitu bada ere, 2020an % 31ko igoera izan da.
Txirrindularitza-boom hori ez da Gipuzkoakoa bakarrik, Europa osoan bizikletaren erabileraren goranzko joera orokorrarekin bat baitator. Hala ere, Foru Sareko gorakadak ia 4 aldiz gainditzen du Europar Batasun osoko batez besteko igoera ( % 8), eta hirukoiztu egiten du Frantzian erregistratutakoa ( % 10).
Bizikletaren eklosio horren arrazoiak, funtsean, pandemiak eragin dituen mugikortasun-jarraibideen aldaketekin lotuta daude. Horri esker, gero eta jende gehiagok aukeratu du bizikleta eta oinez ibiltzea; mugitzeko modu higienikoagoak eta osasungarriagoak dira, eta kontaktu fisikoa murrizten dute. 2020an metatutako plubiometria, halaber, 2019koa baino % 7 txikiagoa izan zen.
Aldi berean, aldaketa horiek lotuta daude udal- eta foru-bidegorrien sarea lurraldean zehar etengabe hedatzearekin. Gaur egun Gipuzkoan dauden 399 km bidegorriek bizikleta-ibilbide seguruak eskaintzen dizkiete herritarrei, gero eta jende gehiagok, batez ere emakumeek, eguneroko joan-etorrietan eta aisialdian bizikletaren aldeko hautua egiteko motibazioa izan dezaten.
Gipuzkoako Bizikletaren Behatokiak urtero egiten dituen inkesten arabera, bidegorrien foru-sarea erabiltzen duten emakumeen % 25ek eta gizonen % 15ek ez zuen bizikleta garraiobide gisa erabiltzen bizikleta-bide horietakoren bat erabili aurretik. Beraz, bizikleta-bide seguruak egotea ezinbesteko eta funtsezko faktorea da pertsona gehiago erakartzeko txirrindularitzara eta, bereziki, emakume gehiago erakartzeko. Izan ere, foru-sarea erabiltzen duten emakumeen ehunekoa handitzen ari da pixkanaka, 2019an % 21era iritsi arte.
Oinezkoen mugikortasuna
Azpimarratzekoa da, halaber, Bizikleta Bideen Foru Sareak hiriarteko oinezkoen mugikortasuna sustatzen egindako ekarpena, bidegorrietan oinezkoek egiten dituzten joan-etorrien hiru laurden egiten baititu.
Foru Sarean oinezkoek eta txirrindulariek egindako bidaiak batuta, 2020an 7,9 milioi joan-etorri zenbatu ziren (batez beste 21.700 bidaia egunean), hau da, Lurraldebusek 2019an garraiatu zituen bidaiari guztien % 31,4; horrek esan nahi du ia milioi bat joan-etorri gehiago egin zirela aurreko urtearekin alderatuta.
Oinezkoen eta txirrindularien bidaiak % 40 baino gehiago igo ziren 4 bidegorri nabarmendu behar dira: Eskoriatza – Leintz Gatzaga ( % 52), Azpeitia – Lasao eta Zizurkil – Asteasu ( % 43) eta Soraluze – Bergara ( % 40).
Igoera hori are nabarmenagoa da pandemiaren ondoriozko mugikortasun-murrizketen larritasuna dela eta. Murrizketa horiek martxoan eta apirilean indarrean egon ziren, eta oinezkoen eta bizikleten joan-etorriak % 53 jaitsi ziren martxoan, eta % 89 apirilean, 2019ko hilabete berdinekin alderatuta.
Pandemiaren baldintzatzaileak alde batera utzita, eta aurreko ekitaldien ildoan, emaitzek agerian uzten dute Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurralde Plan Sektorialean aurreikusitako bidegorrien hedapen progresiboa faktore erabakigarria dela mugikortasun jasangarriaren pisua handitzeko eta bizikletaren erabileraren eta oinezkoen joan-etorrien normalizazioan aurrera egiteko Gipuzkoan.
Txosten osoa laster egongo da eskuragarri gure webgunean.
Halaber, Foru diputatuak bizikletaren eta oinezkoen aldeko esperientzien III. Jardunaldia aurkeztu du, «Pandemiaren osteko mugikortasun jasangarri berriaren aldeko erronkak eta irakaspenak» gaitzat hartuta. Jardunaldia datorren astelehenean, martxoaren 29an, izango da, online formatuan, eta mugikortasun aktibo jasangarrian inplikatutako teknikari eta eragile ekonomiko eta sozial guztiei zuzenduta dago.
Horrez gain, webinarrean hainbat elkarte-esparru garrantzitsutako lau emakumerekin (Bizikletaren aldeko Hirien Sarea, besteak beste) solas-mahaia egingo dute, eta Covid 19aren pandemiaren ondorioz sortu diren erronkei, zailtasunei eta mugikortasun-aukerei buruz hitz egingo dute.
